HUYỀN NHIỆM CON NGƯỜI VÀ KHÁT MONG TÌM KIẾM THIÊN CHÚA
a.
Con
người là gì?
Câu hỏi: con người là gì? Được trải qua biết bao
thể kỷ cho đến nay, vẫn được nhắc đến với muôn hình muôn vẻ. Với nhiều ngành
khoa học khác nhau: người ta phân tích con người theo bản tính, lý trí trong
triết lý cổ điển; theo vật lý, hóa học, sinh học với những cơ năng, phản xạ,
sinh tồn, dinh dưỡng…cả về những tiềm thức, vô thức của khoa tâm sinh lý học…
Thế nhưng để định nghĩa, để trả lời cho câu hỏi: “con người là gì?” vẫn là một vấn nạn cho tri thức con người.
Thật vậy, có
khá nhiều định nghĩa về “con người”, có người cho rằng: con người là một sinh vật
xã hội; con người là con vật có lý trí, suy tư; con người là sinh vật có tôn
giáo; con người là tổ hợp gồm phần “con” và phần “người”…Nhưng xét theo chiều
kích luân lý: con người là một hữu thể nhân linh; theo chiều kích tôn giáo,
“con người được xem như là một huyền nhiệm” (Gabriel Marcel). Chúng ta cùng suy
xét về chiều kích tôn giáo, tại sao lại định nghĩa: con người là một huyền nhiệm?
b.
Tại
sao con người là một huyền nhiệm?
Trước hết ta
cùng làm rõ khái niệm “huyền nhiệm”. Ta có thể hiểu “huyền” là khó hiểu; “nhiệm” là sâu kín, huyền nhiệm chỉ sự
sâu kín khó hiểu, nó mang tính thần bí. Huyền nhiệm là đặc tính của các thực tại
hay kinh nghiệm thiêng liêng, vượt quá trí năng hiểu biết của con người. Do đó,
xét về chiều kích tôn giáo, khi nói về con người người ta thường nói đó là một
huyền nhiềm. Vì sao lạ nói vậy?
Vì theo quan
niệm của Kinh Thánh: con người được Thiên Chúa tạo dựng theo hình ảnh Thiên
Chúa (St 1, 27). Câu hỏi tiếp tục được đặt ra: Thiên Chúa tạo dựng con người
như thế nào? Theo Kinh Thánh: Thiên Chúa tạo dựng con người bằng Lời của Ngài.
Con người ấy là một hợp thể gồm bởi hồn và xác. Linh hồn thiêng liêng bất tử,
khi kết hợp với thân xác thành một bản thể. Bản thể ấy sống động, hiện hữu với
giá trị cao quý như là một nhân vị duy nhất. Nhân vị ấy cao vượt trên mọi loài
thụ tạo hữu hình khác (Tv 8, 6-7), vì được thiên Thiên Chúa yêu thương tạo dựng
cách riêng. Điều tạo nên huyền nhiệm tiếp theo nơi con người đó là con người là
một chủ thể luân lý, hoạt động có lý trí, có trách nhiệm tự do, biết dùng suy
luận để cân nhăc các lý lẽ trước khi hành động, và ý chỉ để điều khiển các hành
vi. Con người hướng về hạnh phúc, tìm cách đạt đến sự thiện tuyệt đối[1]
là chính Thiên Chúa. Đây là điều khác biệt giữa con người và các thụ tạo khác.
Kế đến tính
huyền nhiệm còn được thể hiện nơi phẩm giá của con người. Con người tuy là một
thụ tạo, nhưng con người được Thiên Chúa mời gọi chia sẻ sự sống thần linh. Bời
vì con người là con cái Thiên Chúa (in đậm hình ảnh Thiên Chúa, hình ảnh đó
không bị phai mờ bởi không gian, thời gian, và có khả năng nhận biết và yêu mến
Thiên Chúa), và con người được tham dự vào sự sống thâm sâu, hạnh phúc bất diệt
của Ba Ngôi Thiên Chúa, được đạt tới cùng đích viên mãn là chính Ngài. Thiên
Chúa là Anpha và Omega, là khởi nguyên là cùng đích của con người. Con người được
Thiên Chúa trao phó mọi loài thụ tạo (Tv 8,7), mời gọi con người cộng tác với
Thiên Chúa trong công trình duy trì và phát triển thế giới (St 1, 28-30).
II.
KHÁT
MONG KIẾM THIÊN CHÚA
Tại sao con người
phải tìm kiếm Thiên Chúa?
Tục ngữ Việt
Nam có câu: “cây có cối, nước có nguồn”, thật vậy, mọi sự đều có nguồn gốc, cội
nguyên của nó. Triết học dùng cách đặt vấn đề “tại sao” để truy nguồn một sự vật,
một hiện tượng. Thấy một cái cây phát triển, một con chó chết đi, một cơn mưa ồ
ạt, một tia chớp vụt tắt…người ta có thể đặt vấn đề tại sao nó như thế? Có những
vấn đề khoa học giải thích được, nhưng ngược lại, có nhiều điều khoa học cũng
đành đầu hàng chịu thua. Đơn cử như về sự xuất hiện, vận hành của các vì sao,
tinh tú, thiên thạch… trên vũ trụ, các nhà bác học, khoa học cũng không thể nào
giải thích tường tận được. Xét về cấu trúc, cơ chế sinh tồn, hoạt động của con
người, của từng bô phận, mô thể, AND…của con người, người ta cũng thấy được sự
kỳ diệu, huyền vi trong đó…Bởi đâu mà ra? đó là điều mà người ta vẫn đang tìm
hiểu. Thế nhưng, đó chỉ là bề nổi, xét về bề sâu bên trong con người. Con người
có những khát vọng sâu thẳm, đó là sự mưu cầu niềm hạnh phúc, bình an. Con người
cũng có khát khao nên thiện toàn, hoàn mỹ…khát mong hướng về Chân-Thiện-Mỹ. Tóm
lại, có cái gì là khởi đầu của những cái trên? Thế giới, con người là do ngẫu
biến hay được sáng tạo nên?
Để giải quyết
những vấn nạn trên, nếu ta xét theo khía cạnh đức tin tôn giáo (còn có nhiều
khía cạnh khác có thể minh giải vấn đề trên), những người Công Giáo họ được dạy
tin vào Thiên Chúa là Đấng tạo dựng nên trời và đất, cùng muôn vật hữu hình và
vô hình (Kinh Tin Kính), và con người là con Thiên Chúa được Ngài yêu thương dựng
nên theo hình ảnh Ngài. Con người có khả năng nhận biết và yêu mến Thiên Chúa. Chính
Thiên Chúa đã đặt nơi đáy lòng họ niềm khát khao tìm về Thiên Chúa là nguồn mạch
no thỏa cho tâm trí họ. Thánh Augustine, một nhà triết học, thần học, linh đạo
lớn trong Giáo Hội Công Giáo, sau một đời miệt mài tìm Chúa, sau cùng ngài đã
thốt lên: lạy Chúa! Chúa đã dựng nên con cho Chúa, nên lòng con khắc khoải cho
đến khi được nghỉ yên bên Chúa muôn đời. Đó cũng có thể xem là những tâm tình
mà những người khát khao tìm Thiên Chúa muốn nói lên.
Nói tóm lại,
con người tìm kiếm Thiên Chúa vì con người muốn hướng về: nguồn Chân-Thiện-Mỹ
(chỉ có ở nơi Thiên Chúa), về nguồn mà từ đó con người được dựng nên, về nguồn
mà con người tìm được sự no thỏa, bình an và hạnh phúc lâu dài, sung mãn. Vậy
con những tôn giáo khác vẫn còn những người chưa nhận biết Thiên Chúa thì sao?
Những tôn giáo khác cũng chính là những công cụ mà ngang qua đó Thiên Chúa giúp
con người “một cách nào đó” gián tiếp nhận ra Ngài, hoặc như những dấu chỉ của
Ngài.
"Hạnh
phúc thay những tâm hồn tìm kiếm Thiên Chúa" (Tv 105,3). Cách chung mà
nói, cho dù con người có thể quên lãng hay chối từ Thiên Chúa, Thiên Chúa vẫn
không ngừng kêu gọi mỗi người tìm kiếm Người để được sống và được hạnh phúc.
Nhưng sự tìm kiếm này đòi hỏi con người vận dụng tất cả trí tuệ, ý chí chính trực,
"một lòng ngay thẳng", và phải có cả chứng từ của người khác hướng dẫn
họ kiếm tìm Thiên Chúa.(số 30, sách GLHTCG)
Lạy
Chúa, Chúa cao cả và đáng muôn lời ca ngợi: quyền năng Chúa lớn lao và trí tuệ
Chúa khôn lường. Và con người, một phần nhỏ bé của muôn loài Chúa đã tạo nên, lại
dám nghĩ có thể ca ngợi Chúa ; mặc dù chính con người đó, với số kiếp phù du,
mang nơi mình tang chứng của tội lỗi và dấu chứng Chúa chống lại kẻ kiêu căng.
Dù sao, con người, phần nhỏ bé của muôn loài Chúa đã tạo nên, muốn ca ngợi
Chúa. Chính Chúa thúc giục con người làm như vậy, khi cho họ tìm được sướng vui
trong lời ngợi khen Chúa, vì Chúa đã tạo dựng chúng con cho Chúa, và lòng chúng
con vẫn khắc khoải bao lâu chưa được nghỉ ngơi trong Chúa (Th. Âu-tinh, tự thuật
1.1,1).
0 Comments:
Không cho phép có nhận xét mới.