Những Kỷ Niệm Về Cha Linh Hướng, Giuse Phạm Thanh Liêm, S.J.

Gần hai năm nay, con may mắn được cha Giuse Phạm Thanh Liêm, S.J. nhận giúp linh hướng. Ban đầu, con rất dè dặt và ái ngại khi có ý định nhờ cha giúp linh hướng cho mình, bởi vì con biết rằng cha đang mang trong mình cơn bạo bệnh ở giai đoạn cuối, nên sức khỏe cũng bị giới hạn từ nhiều con đau đớn dữ dội và âm ỉ kéo dài. Tuy nhiên, sau khi cầu nguyện và lắng nghe những chia sẻ từ buổi giúp tĩnh tâm tháng của cha dành cho các anh em học viên Dòng Tên. Con đã quyết định liên lạc với cha và trình bày ước muốn của mình.

Sau khi lắng nghe những chia sẻ của con, cha đã đồng ý nhận giúp linh hướng. Con vẫn nhớ như in ngày đầu tiên con gặp cha, tay bắt mặt mừng, cha niềm nở tiếp đón con cách ân cần và lịch sự, tựa như một người khách quý của cha. Con đã hỏi cha rằng: “cha ơi! đang đau bệnh nặng như vậy, cha có cảm thấy mệt khi giúp con không? Nếu cha mệt thì cha cứ nói con dừng lại và nghỉ nghơi cha nhé!”. Đáp lại, cha mỉm cười: “Không sao đâu thầy! Khi nào cha mệt cha sẽ nằm nghỉ, với lại Chúa cho cha sống ngày nào thì đó là hồng ân, là niềm vui ngày đó. Được giúp thầy, đó cũng là một ơn Chúa ban cho cha rồi!” Nói rồi, cha khẽ mỉm cười, một nụ cười toát lên niềm vui sâu xa, và hạnh phúc sâu thẳm.

Sau đó, từng bước, từng bước một, cha nhẹ nhàng cùng còn đi vào đời sống tâm linh của mình và tìm cách hướng dẫn con đi theo Thánh Ý Chúa. Cha đã dạy con cách phân định thiêng liêng trong từng hoàn cảnh của ngày sống cách kỹ lưỡng. Thậm chí, có lần hai cha con cùng ôn lại 2 bộ phân định thần loại của thánh I-nhã. Đặc biệt, cha đã đặt lại kinh nghiệm cá vị của con với Chúa Giêsu cách nghiêm túc. Bằng cách đặt những câu hỏi rất cơ bản và nền tảng, chẳng hạn như: “Tháng rồi, thầy Đức có bình an, hạnh phúc và triển nở không? Thầy có cầu nguyện được không? Tháng rồi, thầy có kinh nghiệm gì với Chúa không? Đâu là lời mời gọi của Chúa cho thầy trong thời gian qua?”

Con đã trả lời những câu hỏi trên của cha, và thậm chí còn chia sẻ cả những bối rối, lo sợ và bất an của mình. Chẳng hạn, có lần con lo lắng về sứ mạng thực tập tông đồ 2 năm tới của mình, con không biết bề trên giám tỉnh sẽ gửi mình đi đâu? Bởi con hiểu rõ về những giới hạn của mình, như sức khỏe, kỹ năng làm việc, sự tự tin, tinh thần dấn thân, nhiệt huyết tông đồ,… Sau khi lắng nghe, cha khẽ cười và đáp lại cách nhẹ nhàng: “Nếu con không phù hợp với chỗ đó, thì bề trên vẫn có thể gửi con đi chỗ khác được mà, có gì đâu mà phải lo lắng, sợ hãi! Điều quan trọng là hãy trình bày nội tâm, điểm mạnh, điểm yếu của mình, sau đó thì hãy để bề trên, thay mặt Chúa sếp đặt cho mình. Con hãy nhớ rằng: Chúa và nhà Dòng luôn muốn điều tốt nhất cho con.”

Quả thật, con đã thực hiện như lời cha dạy bảo: “vâng phục và yêu mến sứ mạng bề trên trao phó cho mình, chính là Thánh Ý Chúa” và cho đến nay, con cảm thấy sự bình an, nhiều niềm vui và hạnh phúc trong sứ vụ hiện tại mà mình đang đảm trách. Cách đây vài tháng, con chia sẻ lại kinh nghiệm thú vị này cho cha, thì cả hai cha con đều vui mừng và hạnh phúc, bởi khi vâng lời bề trên, chính Chúa sẽ làm cho ta những điều tốt đẹp và như lời Thánh Vịnh đã chép “ta thấy mình chan chứa một niềm vui” (TV 126,3). Có lẽ, đó là một trong những kinh nghiệm đẹp mà con được cha giúp trong linh hướng.

Trong lần gặp cuối cùng, trước khi cha về với Chúa, có lẽ đây là những lời chăn chối chân thành, chân tình, và chân ái nhất mà cha dành cho con. Cha đã khuyên nhủ con rằng: “Đức ơi! Được sống đó là một ơn lớn lao từ Thiên Chúa rồi! Có lẽ người hạnh phúc nhất là người biết mình được Thiên Chúa yêu thương và ở cùng mỗi ngày. Vì thế, con hãy trung thành với giờ cầu nguyện sáng, xét mình trưa và tối kỹ lưỡng. Con hãy kéo dài bầu khí thiêng liêng với tâm tình cầu nguyện và tạ ơn Chúa trong toàn bộ ngày sống. Bởi lẽ, còn cầu nguyện là còn đi tu được con nhé!”

Giờ đây, đứng trước di ảnh của Cha mà lòng con xao xuyến, bồi hồi, và thương mến không nguôi. Những lời sau cuối của cha dành cho con luôn vang vọng trong tâm khảm, thôi thúc tâm can, và dâng tràn cảm xúc. Dù là anh em trong Dòng, dù cách xa bao thế hệ và tuổi tác, nhưng con cảm thấy cha luôn yêu thương, quý mến và tôn trọng con. Xin cám ơn cha với những lời khuyên nhẹ nhàng, dịu dàng, chân thành và sâu đậm dành cho con. Con cầu nguyện xin Chúa ban cho cha gia nghiệp Nước Trời, sau một đời trung thành và nhiệt tâm theo Chúa Giêsu Vác Thập Giá đến cuối đời. Con xin cảm ơn cha, một người cha, một người thầy và là một người Bạn Đường của Chúa Giêsu, đã yêu thương và dắt dìu con đi trong đời sống thiêng liêng và ơn gọi Dòng Tên.

Hv: Minh Đức, SJ

 

 

Read More

Chúa Giê-su rửa chân cho các môn đệ

 

KHÁT PHỤC VỤ CỦA GIÊSU

Tin Mừng (Ga 13, 1-15)

“Trước ngày Lễ Vượt Qua, Chúa Giêsu biết đã đến giờ Mình phải bỏ thế gian mà về cùng Chúa Cha, Người vốn yêu thương những kẻ thuộc về mình còn đang ở thế gian, thì đã yêu thương họ đến cùng. Sau bữa ăn tối, ma quỷ gieo vào lòng Giuđa Iscariô, con Simon, ý định nộp Người. Người biết rằng Chúa Cha đã trao phó mọi sự trong tay mình, và vì Người bởi Thiên Chúa mà đến và sẽ trở về cùng Thiên Chúa. Người chỗi dậy, cởi áo, lấy khăn thắt lưng, rồi đổ nước vào chậu; Người liền rửa chân cho các môn đệ và lấy khăn thắt lưng mà lau. Vậy Người đến chỗ Simon Phêrô, ông này thưa Người rằng: “Lạy Thầy, Thầy định rửa chân cho con ư?” Chúa Giêsu đáp: “Việc Thầy làm bây giờ con chưa hiểu, nhưng sau sẽ hiểu”. Phêrô thưa lại: “Không đời nào Thầy sẽ rửa chân cho con”. Chúa Giêsu bảo: “Nếu Thầy không rửa chân cho con, con sẽ không được dự phần với Thầy”. Phêrô liền thưa: “Vậy xin Thầy hãy rửa không những chân con, mà cả tay và đầu nữa”. Chúa Giêsu nói: “Kẻ mới tắm rồi chỉ cần rửa chân, vì cả mình đã sạch. Tuy các con đã sạch, nhưng không phải hết thảy đâu”. Vì Người biết ai sẽ nộp Người nên mới nói: “Không phải tất cả các con đều sạch đâu”. Sau khi đã rửa chân cho các ông, Người mặc áo lại, và khi đã trở về chỗ cũ, Người nói: “Các con có hiểu biết việc Thầy vừa làm cho các con chăng? Các con gọi Ta là Thầy và là Chúa thì phải lắm, vì đúng thật Thầy như vậy. Vậy nếu Ta là Chúa và là Thầy mà còn rửa chân cho các con, thì các con cũng phải rửa chân cho nhau. Vì Thầy đã làm gương cho các con để các con cũng bắt chước mà làm như Thầy đã làm cho các con”.”

Ơn Xin: Xin Chúa cho con có được cảm nhận thâm sâu về tình yêu cá vị, mà Chúa Giêsu dành cho con. Để con yêu mến Chúa hơn, và có được lòng khao khát phục vụ anh chị em mình, như chính Chúa Giêsu, vì yêu thương mà phục vụ chúng con.

Khung Cảnh: Trong một căn phòng kín đáo, nơi diễn ra bữa tiệc ly, đang khi dùng bữa, Chúa Giêsu cởi áo choàng, lấy khăn thắt lưng, rồi đổ nước vào chậu. Người tiến đến bên chân các môn đệ, cúi mình xuống, đổ nước và rửa chân cho từng người học trò của mình. Các môn đệ lúng túng, ngỡ ngàng vì không hiểu hành động của thầy Giêsu. Sau khi rửa chân cho các môn đệ xong, Chúa Giêsu giải thích ý nghĩa của hành động trên: đó là “Ta là Chúa và là Thầy mà còn rửa chân cho các con, thì các con cũng phải rửa chân cho nhau.” Thầy Giêsu đã làm gương cho các môn đệ, để các môn đệ cũng làm như Thầy, nghĩa là phục vụ anh em mình.

Phần này đặt vào booklet để mọi người đọc chung trước khi gợi điểm

Lời nguyện:

Lạy Thầy Giêsu,
khi Thầy rửa chân cho các môn đệ
chúng con hiểu rằng Thầy đã làm một cuộc cách mạng lớn.
Thày dạy chúng con một bài học rất ấn tượng
khi Thầy bưng chậu nước, bất ngờ đến với các môn đệ trong bữa ăn,
khi Thầy cúi xuống, dùng bàn tay của mình để rửa chân rồi lau chân cho họ.
Chắc Thầy đã nhìn thật sâu vào mắt của từng môn đệ và gọi tên từng người.
Giây phút được rửa chân là giây phút ngỡ ngàng và linh thánh.

Lạy Thầy Giêsu,
thế giới chúng con đang sống rất thấm bài học của Thầy.
Chúng con vẫn xâu xé nhau chỉ vì chức tước và những đặc quyền, đặc lợi.
Ai cũng sợ phải xóa mình, quên mình.
Ai cũng muốn vun vén cho cái tôi bất chấp lương tri và lẽ phải.
Khi nhìn Thầy rửa chân, chúng con hiểu mình phải thay đổi cách cư xử.
Không phải là ban bố như một ân nhân, nhưng khiêm hạ như một tôi tớ.
Từ khi Thầy cúi xuống rửa chân cho anh Giuđa, kẻ sắp nộp Thầy,
chúng con thấy chẳng ai là không xứng đáng cho chúng con phục vụ.

Lạy Thầy Giêsu,
Thầy để lại cho chúng con một di chúc bằng hành động.
Thầy đã nêu gương cho chúng con noi theo,
để rửa chân chẳng còn là chuyện nhục nhã, nhưng là mối phúc.
Xin cho chúng con thấy Thầy vẫn cúi xuống trên đời từng người chúng con,
để nhờ đó chúng con có thể cúi xuống trên đời những ai khổ đau bất hạnh.

Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.

Diễn Giải Tin Mừng

Chỉ có một mình thánh Gioan thuật lại bối cảnh Chúa Giêsu (CG) rửa chân cho các môn đệ. Khi biết mình sắp lìa bỏ thế gian để về cùng Chúa Cha, CG có rất nhiều khao khát, thao thức và trăn trối cho các môn đệ. Có lần CG đã thốt lên “Thầy còn một phép rửa phải chịu, và lòng Thầy khắc khoải biết bao cho đến khi việc này hoàn tất”. Dĩ nhiên, ‘phép rửa’ mà CG đề cập ở đây được hiểu là cuộc thương khó mà Ngài sắp phải vượt qua. Nhưng trước khi đi vào cuộc khổ nạn, CG đã bày tỏ tình yêu thương các môn đệ qua cách phục vụ họ. Ngài khiêm nhường cúi xuống rửa chân cho các môn đệ trong bữa tiệc ly.

Cụ thể, trong chương 13 của Tin Mừng này, thánh Gioan khéo léo lồng ghép những chi tiết và câu nói rất có ý nghĩa. Chẳng hạn như: “Ngài yêu thương họ đến cùng”àThầy Giêsu biểu lộ tình thương bằng hành động cụ thể cho các môn đệ; “các con cũng phải làm việc này cho nhau” àhành vi nêu gương rửa chân cho các môn đệ của Chúa Giêsu là bài học khiêm nhu phục vụ. Bởi lẽ, “dấu hiệu người ta nhận biết, anh em là môn đệ Thầy, đó là hãy yêu thương nhau” à yêu thương phục vụ là “điều răn mới” mà thầy Giêsu muốn người môn đệ khắc cốt ghi tâm. Ở đây, chúng ta sẽ suy niệm sâu kỹ hơn về tình yêu thương được thể hiện qua thái độ: Khao khát phục vụ.

 

Suy niệm và cầu nguyện

Khao Khát Phục Vụ Trong Tình Yêu Thương

Ta hãy thử cảm nhận tình thương của CG dành cho các môn đệ. Thánh Gioan thuật lại rằng: “Ngài vốn yêu thương những kẻ thuộc về mình…và đã yêu thương đến cùng”. Thật vậy, tâm thế của một người sắp đi xa, họ thường chu đáo, quan tâm, lo lắng cho người ở lại, nhất là những người mình yêu thương. Một người mẹ sắp đi xa, còn làm được gì cho con cái thì bà tận dụng thời gian còn lại để làm, như quét dọn phòng ốc, vá chiếc áo quần, chuẩn bị đồ ăn trong tủ lạnh, thuốc men bên giường của con… và lặp đi lặp lại những lời dặn dò kỹ lưỡng…

Chúa Giêsu cũng đã căn dặn các môn đệ rất nhiều điều, nhưng có lẽ điều quan trọng mà Ngài nhấn mạnh nhất trong bữa tiệc ly đó là: “hãy yêu thương nhau và phục vụ lẫn nhau”. Đứng trước hành vi và thái độ khiêm nhường cúi xuống phục vụ của Chúa Giêsu, các môn đệ không khỏi ngỡ ngàng và bối rối. Bởi lẽ, trong tâm thức của họ vẫn còn những ước mơ vinh hoa, quyền lực và tự phụ. Họ vẫn dò xét xem ai là người làm lớn giữa anh em với nhau? Khi nào thì thầy Giêsu sẽ khôi phục vương quốc Israel và ai sẽ được ngồi bên tả bên hữu Thầy trong vinh quang…?

Đi sâu vào ánh mắt và nội tâm của CG, ta thấy hình ảnh một Đấng Messia cúi xuống rửa chân như người tôi tớ phục vụ, có lẽ đã trái ngược với suy nghĩ của nhiều người trong các môn đệ. “Chúa mà rửa chân cho con sao? Không đời nào con chịu đâu?” Ánh mắt nhìn của CG vào các môn đệ và thốt lên: “"Anh em biết: những người được coi là thủ lãnh các dân thì dùng uy mà thống trị dân, những người làm lớn thì lấy quyền mà cai quản dân. Nhưng giữa anh em thì không được như vậy", và kết luận của Ngài là: “Ai muốn làm lớn giữa anh em thì phải làm người phục vụ anh em.” Chúa Giêsu đã nói và đã thực hiện điều đó bằng hành động cụ thể, đó là cúi xuống phục vụ anh em mình.

Có lẽ, niềm khao khát phục vụ của Chúa Giêsu rất mạnh mẽ. “KHÁT” ở đây không chỉ là động từ chỉ việc khát nước, nhưng chính là khao khát phục vụ anh em trong tình yêu thương, và để anh em học theo hành vi yêu thương đó mà phục vụ lẫn nhau. Thật vậy, nếu phục vụ mà không có tình yêu thương tựa như “thanh la phèng phèng, chũm chọe, xoang xoảng…”, người ta dễ trở thành người thợ làm mướn, làm công ăn lương…hoặc thậm tệ hơn, như một người nô lệ vì sợ hãi mà phục vụ chủ mình. Dĩ nhiên, CG đã làm công việc như người nô lệ là rửa chân cho chủ, nhưng thái độ và hành vi của CG được xuất phát từ tình yêu tự hiến.

Đỉnh cao của tình yêu tự hiến là hy sinh mạng sống mình cho người mình yêu thương. Thật vậy, CG đã “đến trần gian không phải để được người ta phục vụ, nhưng là để phục vụ, và hiến dâng mạng sống làm giá chuộc muôn người”. Tình yêu tự hiến thể hiện qua thái độ khiêm nhường phục vụ, xóa hủy mình ra không, hy sinh cả mạng sống mình cho người mình yêu. Khi đọc đoạn thư của thánh Phao-lô tông đồ gửi cho tín hữu Phi-líp-phê, chúng ta mới thấy CG yêu thương chúng ta đến mức nào: “Đức Giê-su vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nhất quyết giữ lấy địa vị ngang hàng với Thiên Chúa mà lại trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình cho đến nỗi bằng lòng chịu chết và chết trên cây thập giá.” (Pl 2,6-11).

Yêu là trao ban, là hy sinh, là bỏ mình, là phục vụ lẫn nhau. Thật vậy, một trong các đặc tính của tình yêu là trao ban, là cho đi. Yêu thì không muốn giữ cho mình mà muốn chia sẻ cho người khác. Chính trong việc cho đi mà người ta tìm được hạnh phúc trong tình yêu.

Hình ảnh của CG KHÁT yêu thương và KHÁT phục vụ, tựa như cây nến chịu tan chảy chính mình để chiếu sáng cho mọi người. Cũng thế, nếu không chịu hủy mình, thiệt thân và hy sinh, ta không thể nào phục vụ anh chị em mình được. Chẳng hạn, muốn đi làm từ thiện ta phải hy sinh không chỉ tiền bạc mà còn cả thời gian công sức và tâm huyết. Muốn tham gia một hội đoàn (ca đoàn, hội hiền mẫu, gia trưởng, thiếu nhi TT…), ta phải hòa mình, hòa đồng, hòa nhã với mọi người, nếu muốn cho bầu khí cộng đoàn được bình an, hiệp nhất, mỗi người phải từ bỏ cái tôi, ý riêng nhiều hơn, dẹp bỏ tính tự ái, hơn thua, ghen tị, chỉ trích, xoi mói, dèm pha, khinh thị… Thậm chí, nếu tâm ta có đủ tình yêu thương, thì những lỗi lầm, thiếu xót của người khác đối với ta chỉ tựa như nắm muối nhỏ bỏ vào biển sông mênh mông, chẳng hề thấy mặn mà, chua chát gì cả.

Nhìn vào gương mẹ Têrêsa Calcutta, ta thấy mẹ dành cả đời để cúi mình xuống phục vụ những người nghèo khổ, bệnh tật, què quặt, đui mù, ghẻ lở… Hay như ĐTC Phanxio, từ khi nhận chức Giáo Hoàng (2013-nay), ngài luôn tổ chức thánh lễ tiệc ly ở trong các nhà tù, thăm viếng, ủi an và cúi mình xuống rửa chân cho những người tu tội đó. Đã không ít người ôm chặt lấy ĐTC mà khóc lóc, mà vui sướng và cảm động, vị họ thấy mình được tôn trọng và yêu thương. Tuy hành động nhỏ bé, nhưng với tình yêu lớn lao, có thể ĐTC đã gieo niềm tin yêu, hy vọng vào tâm hồn những tù nhân đã bị tổn thương, đau khổ, và thiếu vắng tình yêu.

Câu hỏi phản tỉnh:

-            Có bao giờ ta thốt lên lời nguyện: “Lạy Chúa! Xin cho con chỉ biết khao khát một mình Chúa”?

-            Tôi có cảm nhận về việc được TC yêu thương và chăm sóc không? Như thế nào?

-            Đâu là những lời mời gọi Chúa dành cho tôi trong việc yêu thương và phục vụ anh chị em mình?

-            Tôi có cảm thấy xấu hổ, mất công, mệt mỏi khi phục vụ anh chị em mình không? Động lực nào thúc đẩy tôi phục vụ anh chị em mình? Nếu được chọn lựa một việc nào đó để phục vụ anh chị em, tôi sẽ chọn lựa việc nào, cụ thể ra sao?

Read More